Projektowanie oświetlenia

		Jak wybrać lampę		Oświetlenie awaryjne
		Programy do projektowania		Sterowanie oświetleniem

 

 

 

1. Analiza projektu

 

Analiza projektu jest podstawą dla każdej koncepcji projektu oświetleniowego; Oświetlenie powinno spełniać określone warunki oraz posiadać szczególne cechy. Ilościowa koncepcja projektu może w znacznym stopniu podążać za standardami określonymi dla danego zadania. Standardy dyktują poziom natężenia oświetlenia, stopień ochrony przed olśnieniem, jasność koloru i oddanie barwy. Jeżeli chodzi o planowanie jakościowe, koniecznym jest uzyskanie jak największej ilości informacji o środowisku, który ma być oświetlone, w jaki sposób jest ono wykorzystywane, kto będzie z niego korzystał oraz o stylu architektury. Zasadniczym aspektem analizy projektu jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób są wykorzystywane przestrzenie, które mają zostać oświetlone? Ważnym jest ustalenie, jakie działanie lub działania mają miejsce w danym środowisku, jaka jest ich częstotliwość i jak bardzo są ważne. Ta wszechstronna analiza zadania prowadzi do szeregu indywidualnych zadań wzrokowych, których cechy również muszą zostać zanalizowane. Do dwóch kryteriów odnoszących się do zadania wzrokowego zaliczamy wielkość i kontrast detali, które mają zostać zarejestrowane i przetworzone; następnie należy odpowiedzieć na pytanie, czy kolor i struktura powierzchni zadania wzrokowego są istotne, czy ruch i rozmieszczenie przestrzenne muszą być rozpoznawane lub, czy odbity blask może być problemem. Stanowisko zadania wzrokowego w zakresie przestrzeni i głównego kierunku widzenia również mogą stać się głównymi zagadnieniami. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Koncepcja oświetlenia

 

Koncepcje oświetleniowe wymieniają właściwości, które oświetlenie powinno posiadać. Nie dają one dokładnych informacji na temat wyboru lamp lub opraw oświetleniowych, czy też ich aranżacji. Analiza projektu dostarcza wskazówek odnośnie jakości oświetlenia, które zawierają informacje na temat indywidualnych form oświetleniowych. Odnoszą się one do jakości i różnych jakościowych cech światła, a także oznaczają stopień zróżnicowania przestrzennego i czasowego. Praktyczna koncepcja projektowa wymaga konsultacji z innymi zaangażowanymi podmiotami handlowymi. Musi być ona zgodna ze specyfikacją i odpowiednimi standardami oraz musi brać pod uwagę zarówno koszty inwestycyjne, jak i eksploatacyjne. Wyzwaniem jakościowego projektu oświetlenia jest opracowanie koncepcji projektowej, która łączy w sobie techniczne i estetyczne wymagania kompleksowych wytycznych. Koncepcja, która zapewnia wymaganą wydajność bazując na proporcjonalnym poziomie wiedzy technicznej i najwyższym poziomie jasności artystycznej wyprodukuje najbardziej przekonujące rozwiązanie.

 

3. Projekt oświetlenia

 

W fazie projektowania, podejmowane są decyzje odnoszące się do lamp i opraw oświetleniowych, które mają być wykorzystane, aranżacji i montażu opraw oświetleniowych i wszystkich wymaganych urządzeń sterujących i kontrolnych. Faza ta pozwala również na wiarygodną kalkulację natężenia oświetlenia i kosztów. Żaden ścisły proces nie może zostać określony, nawet ten opisujący ogólny przebieg etapów projektowania. Decyzje dotycząca rodzaju lampy może zostać podjęta już na początku sporządzania projektu lub też można ją pozostawić na etap zaawansowanego planowania; aranżacja oświetlenia może być określona przez wybór odpowiedniej oprawy lub też może być ona jednym z kryteriów wyboru oprawy oświetleniowej. Projekt oświetleniowy powinien być traktowany, jako cykliczny proces, w którym opracowane rozwiązania są stale porównywane w określonymi wymaganiami.

 

4. Instalacja oświetlenia

 

Szeroka gama rodzajów opraw oświetleniowych – np. światła punktowe i struktury oświetleniowe – projektowana jest wyłącznie z myślą o montażu, jako dodatkowe elementy. Oprawy te mogą być montowane na śladach lub strukturach oświetleniowych, podwieszane pod sufitem (oprawy wiszące lub na powierzchni ściany lub sufitu. Oferta dostępnych opraw downlight i kasetonowych jest bardzo duża, a ich projekty różnią się w znacznym stopniu, co oznacza, że konieczne jest stosowanie wielu trybów instalacji. W przypadku montażu na ścianie lub w podłodze, oprawy mogą zostać zainstalowane na powierzchni lub wbudowane w strukturę budynku. Montaż na suficie dopuszcza wiele możliwości: wbudowanie w strukturę powierzchni, montaż na powierzchni lub montaż konstrukcji wiszącej. Instrukcje instalacji dla opraw szczegółowo omawiają proces instalacji i konserwacji tych urządzeń.

 

6. Konserwacja oświetlenia

 

Konserwacja instalacji oświetleniowej ogólnie obejmuje wymianę lamp i czyszczenie opraw oświetleniowych oraz możliwe ponowne ustawienie tych przedmiotów lub wyregulowanie reflektorów punktowych i ruchomych opraw. Głównym celem konserwacji jest utrzymanie przedmiotów w należytym stanie, tj. ograniczenie nieuniknionej redukcji strumienia świetlnego instalacji oświetleniowej. Przyczynami zmniejszenia strumienia świetlnego mogą być wadliwe lampy i stopniowa utrata tego strumienia przez lampy lub spadek strumienia świetlnego wywołany zabrudzeniem reflektorów lub ich części składowych. W celu uniknięcia zmniejszenia strumienia świetlnego, wszystkie lampy powinny być wymieniane, a oprawy oświetleniowe czyszczone w regularnych odstępach czasu. Aspekty jakościowe również mogą być decydujące dla konserwacji. Kiedy lampa znajdująca się w geometrycznej aranżacji opraw oświetleniowych ulega uszkodzeniu, to może mieć to szkodliwy wpływ na ogólne oświetlenie w danej przestrzeni. Zadaniem projektanta oświetlenia jest sporządzenie takiego planu konserwacji, który spełnia wymagania dla konkretnej sytuacji i obejmuje niezbędną literaturę informacyjną.

 

 

Przejdź do e-katalogu		Zobacz inspirujące projekty

 

 

Czytaj dalej:

 

Jak wybrać lampę		Programy do projektowania		Sterowanie oświetleniem		Oświetlenie awaryjne

 

 

Grupy opraw - Projektory punktowe

Miejsce ich zamocowania i kierunku ustawienia jest zmienne. Reflektory te oferują różny kąt emisji wiązek światła i rozsył światła.

Kryteria wyboru reflektorów punktowych:

 

1. Wybór lampy określa kolor światła, blask, żywotność funkcjonalną, intensywność światła

 

2. Kąt emisji wyznacza wiązkę światła i jest on definiowany przez reflektor

 

3. Kąt wypromieniowania bezpośredniego ogranicza odblaski i zwiększa komfort wizualny

 

4. Obrotowe i przechylne

 

5. Akcesoria: soczewki, filtry; kontrola olśnienia  

 

Reflektory te cechują się rozsyłem światła dla wąskiej (w przybliżeniu 10^o) i szerokiej wiązki (w przybliżeniu 30^o) z obrotowo-symetryczną wiązką światła.

 

---

Stosowane akcesoria:

  1.  Soczewki: rozszerzające lub rzeźbiące

 

  2.  Filtry: kolorowe, ultrafioletowe lub podczerwone       

                                                                                                                                                                                              

 

---

Zastosowanie projektorów punktowych:

 

W celu podświetlenia lub projekcji mogą być stosowane w następujących miejscach:

 

1.  Muzea

2.  Wystawy, galerie sztuki

3.  Miejsca sprzedaży

4.  Miejsca prezentacji i pokazów    

   

 

 

 Zobacz więcej:

 

E-Katalog - Projektory punktowe	Oświetlenie akcentujące	Inspiracje: Oświetlenie muzeów

 

 

 

A • B • C • D • E • F • G • H • I • J • K • L •  M • N •  O • P • R • S • T • U • W • Y • Z • Ż

---

  

A

 

Absorpcja

(pochłanianie) - proces przemiany energii promienistej w inną formę energii w wyniku wzajemnego oddziaływania z materią.

 

Adaptacja

Proces przystosowania się narządu wzroku do zmiennych warunków oświetleniowych.

 

Akomodacja

Zmiana skupienia soczewki w gałce ocznej umożliwiająca zogniskowanie obserwowanego obrazu na siatkówce.

 

Astygmatyzm

Wada wzroku (soczewki lub rogówki oka) cechująca się zaburzoną symetrią obrotową oka. Elementy optyczne miarowego oka są symetryczne względem jego osi. Jeżeli oko ma większą szerokość niż wysokość, to soczewka i rogówka zamiast skupiać światło w okrągłym obszarze siatkówki, będzie tworzyć obraz rozmazany w jednym z kierunków. Pacjent z astygmatyzmem będzie np. widział obraz nieostro w pewnych obszarach pola widzenia.

 

B

 

Barwa światła

Barwa w znaczeniu subiektywnym (mówimy wtedy o barwie postrzeganej) jest cechą widzenia umożliwiającą rozpoznawanie w obiektach o tej samej wielkości, kształcie i strukturze takiej różnicy jaką może wywołać różnica widmowego składu promieniowania. Jest to zatem cecha pozwalająca ustalić różnice w jakości widzenia. 
W znaczeniu obiektywnym stosuje się termin barwa psychofizyczna. Jest charakterystyką promieniowania pozwalającą rozpoznać taką różnicę jaką może wywołać różnica widmowego składu promieniowania. Jest to zatem jakościowa cecha promieniowania. 

 

Bin

Grupa diod przetestowana i posortowana (zazwyczaj już na etapie produkcji) pod względem:
- emitowanego strumienia świetlnego
- temperatury barwowej (dotyczy diod emitujących białe światło)
- długości fali (dotyczy diod emitujących światło kolorowe)
- napięcia przewodzenia
(- współczynnika oddawania barw)

 

C

 

Ciało czarne

Inaczej promiennik zupełny, promiennik Plancka jest to idealny promiennik temperaturowy; całkowicie pochłania padające na niego promieniowanie, niezależnie od długości fali, kierunku padania i jego polaryzacji.

 

Cień

Obszar, do którego nie dochodzi światło, w wyniku pojawienia się nieprzeźroczystej przeszkody na drodze promieni świetlnych.

 

D

 

Darklight

W dosłownym tłumaczeniu "ciemne światło" - oprawa oświetleniowa wyposażona w wybłyszczany raster, najczęściej paraboliczny; zadaniem takiego rastra jest ograniczenie wysyłania światła na boki w celu zmniejszenia odbicia światła z opraw w monitorach komputerowych.

 

Dioda elektroluminescencyjna

Dioda emitująca światło, szerzej znana jako dioda LED (Light Emitting Diode), jest bezpośrednim przekształceniem energii elektrycznej w światło (zjawisko elektroluminescencji). Istnieją dwa typy architektury dla diod elektroluminescencyjnych.

Diody LED "5mm" - są to diody małej mocy, często 0,1W. Ich strumień świetlny ma zwykle około 2lm. Diody te są używane jako wskaźniki świetlne w komputerach, urządzeniach gospodarstwa domowego, czy wyświetlaczach telefonów przenośnych.

Diody LED o dużej mocy (od około 1W) - ich strumień świetlny ma zwykle około 35 lm dla diody białej 1 W i dochodzi do 50 lm dla diod czerwonych i bursztynowych (dane na rok 2007). Diody te znajdują zastosowanie w sygnalizacji świetlnej, ekranach LCD, światłach hamowania w samochodach oraz w oprawach oświetleniowych.

 

Dioptria

Jednostka miary zdolności skupiającej soczewki. Jest ona określana jako odwrotność ogniskowej wyrażonej w metrach. Z tego powodu soczewka o ogniskowej wielkości 1 metra ma zdolność skupiającą równą 1 dioptrii (-1 dioptrię w wypadku, gdy jest to soczewka wklęsła), a ogniskowa rzędu 25 centymetrów ma zdolność skupiającą równą 4 dioptrie, itd.

 

Downlight

Mała oprawa skupiająca światło w kierunku "z góry", najczęściej wmontowana w sufit.

 

Dyfrakcja

Ugięcie fali - zjawisko fizyczne zmiany kierunku rozchodzenia się fali na krawędziach przeszkód oraz w ich pobliżu. Zjawisko zachodzi dla wszystkich wielkości przeszkód, ale wyraźnie jest obserwowane dla przeszkód o rozmiarach porównywalnych z długością fali.

Dyfrakcja używana jest do badania fal oraz obiektów o niewielkich rozmiarach, w tym i kryształów, ogranicza jednak zdolność rozdzielczą układów optycznych.

 

Długość fali

Odegłość pomiędzy dwoma punktami fali będącymi w tej samej fazie drgań. Najczęściej mierzy się ją jako odległość pomiędzy szczytami fali. Różnym długością fal z zakres promieniowania widzialnego odpowiadają różne barwy postrzeganego światła.

 

E

 

Elektroluminescencja

Luminescencja spowodowana działaniem pola elektrycznego na gaz lub ciało stałe. Zjawisko to jest wykorzystywane w diodach elektroluminescencyjnych.

 

F

 

Fluorescencja

Jeden z rodzajów luminescencji – zjawiska emitowania światła przez wzbudzony atom lub cząsteczkę. Zjawisko uznaje się za fluorescencję, gdy po zaniku czynnika pobudzającego następuje szybki zanik emisji w czasie około 10−8 s. Gdy czas zaniku jest znacznie dłuższy, to zjawisko jest uznawane za fosforescencję.

 

Fosforescencja

Jeden z rodzajów fotoluminescencji; zjawisko świecenia niektórych substancji światłem własnym, wywołane uprzednim naświetleniem (lub napromieniowaniem pokrewnego rodzaju) z zewnątrz. Czas trwania fosforescencji jest relatywnie długi – od stosunkowo dużych części sekundy do wielu godzin, a mierzalny może być nawet po wielu miesiącach.

Fosforescencja różni się od pokrewnego zjawiska – fluorescencji, polegającej na natychmiastowym wyemitowaniu własnego światła w całości, przy czym granica pomiędzy oboma tymi zjawiskami jest trudna do ustalenia.

 

Fotoluminescencja

Luminescencja spowodowana działaniem energii świetlnej na gaz lub ciało stałe.

 

Fotometr

Przyrząd przeznaczony do pomiaru wielkości świetlnych.

 

Fotometria

Nauka zajmująca się pomiarami wielkości charakteryzujących promieniowanie widzialne.

 

Fotosynteza

Proces, w którym rośliny przy udziale chlorofilu zamieniają energię świetlną na energię chemiczną, potrzebną do wytworzenia glukozy z dwutlenku węgla i wody. Powstały przy tym tlen wydalany jest na zewnątrz.

 

G

 

Goniofotometr

Przyrząd przeznaczony do pomiaru rozkładu przestrzennego wielkości świetlnych, np. źródła światła.

 

H

 

Halogen

Patrz - lampa halogenowa.

 

Helioterapia

Leczenie za pomocą promieniowania słonecznego.

 

I

 

Iluminacja

Pojęcie stosowane na określenie artystycznego oświetlenia budowli światłem sztucznym.

 

Interferencja

Zjawisko powstawania nowego, przestrzennego rozkładu amplitudy fali (wzmocnienia i wygaszenia) w wyniku nakładania się (superpozycji) dwóch lub więcej fal. Warunkiem interferencji fal jest ich spójność, czyli korelacja faz, amplitudy i częstotliwości.

 

J

 

Jaskra

Choroba oczu wynikająca ze zwiększonego ciśnienia śródgałkowego; objawami mogą być bóle oczu i zaburzenia widzenia.

 

Jaskra

Choroba oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowychsiatkówki i co za tym idzie pogorszenia lub utraty wzroku. Głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie nerwu wzrokowego w jaskrze jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.

 

Jaskrawość

Fizyczny odpowiednik luminancji; wrażenie wzrokowe polegające na tym, że powierzchnia wydaje się być mniej lub bardziej jasna (ciemna, jaskrawa).

 

K

 

Kąt ochrony

Kąt uzupełniający do kąta wypromieniowania bezpośredeniego. 

 

Kąt rozsyłu światła

 

[°] - określa jak szeroko emitowane jest światło. Przy obrotowo-symetrycznym rozsyle strumienia świetlnego, jest to kąt między osią lampy a kierunkiem światłości, której wartość wynosi 50% światłości maksymalnej.

 

Kąt rozwarcia wiązki

Kąt w płaszczyźnie przechodzącej przez oś wiązki, w zakresie którego światłość spada do określonej wartości procentowej swojej maksymalnej wartości. Przeważnie jest to 50%.

 

Kąt wypromieniowania bezpośredniego

Kąt między osią pionową a pierwszą linią obserwacji, z której obserwator nie widzi źródeł światła ani powierzchni o dużej luminancji.

 

Kontrast

Stosunek różnicy luminancji obserwowanego obiektu L0 i luminancji tła Lt do luminancji tła:

Koszt TCO

Całkowity koszt pozyskania, instalowania, użytkowania, utrzymywania i pozbycia się, a więc obejmuje on wszystkie koszty ponoszone przez cały okres życia źródła światła lub w czasie jego eksploatacji, tj. koszty zakupu, wymiany 
źródeł światła i wydatki na energię elektryczną. Obecnie lampy LED są opłacalne ze względu na ich długą trwałość i niskie zużycie energii. 

 

Krótkowzroczność

Jedna z najczęściej spotykanych wad refrakcyjnych wzroku polegająca na tym, że tor optyczny oka nieprawidłowo skupia promienie świetlne. Oko miarowe, to takie, które bez żadnego napięcia mięśni, a więc bez akomodacji, skupia równoległe promienie światła dokładnie na siatkówce, czyli dla obiektu nieskończenie odległego na siatkówce pojawi się jego ostry obraz. W oku krótkowzrocznym równoległe promienie ogniskowane są przed siatkówką.

 

Kurza ślepota

Patrz - ślepota zmierzchowa.

 

L

 

Lampa

Urządzenie elektryczne wykonane w celu wytwarzania światła.

 

Lampa fluorescencyjna

Patrz - świetlówka.

 

Lampa halogenowa

Rodzaj elektrycznego źródła światła. Jest to żarówka z żarnikiem wolframowym, wypełniona gazem szlachetnym z niewielką ilością halogenu (czyli fluorowca, np. jodu), który regeneruje żarnik, przeciwdziałając jego rozpylaniu, a tym samym ciemnieniu bańki od strony wewnętrznej.

 

Lampa indukcyjna

Lampa działająca w oparciu o zasadę funkcjonowania niskoprężnej lampy rtęciowej, jednak bez zastosowania elektrod. Jonizacja gazu w przestrzeni wyładowczej uzyskiwana jest w procesie indukcji elektromagnetycznego pola wysokiej częstotliwości.

 

Lampa metalohalogenkowa

Lampa wyładowcza, w której światło powstaje w wyniku promieniowania mieszaniny par metalu (np. rtęci) i produktów rozkładu halogenków (np. halogenków talu, indu albo sodu).

 

Lampa o gorącym zapłonie

Lampa o gorącej katodzie, w której zaświecenie wymaga uprzednio podgrzania elektrod.

 

Lampa o zimnym zapłonie

Lampa wyładowcza o konstrukcji nie wymagającej podgrzania elektrod w celu zapłonu.

 

Lampa rtęciowa

Patrz - niskoprężna lampa rtęciowa lub wysokoprężna lampa rtęciowa. 

 

Lampa rtęciowo-żarowa

Lampa zawierająca w tej samej bańce rurkę wyładowczą wysokoprężnej lampy rtęciowej oraz skrętkę lampy żarowej, połączone szeregowo.

 

Lampa sodowa

Patrz - niskoprężna lampa sodowa lub wysokoprężna lampa sodowa.

 

Lampa żarowa

Lampa, w której światło wytwarzane jest poprzez podgrzanie jednego elementu (najczęściej jest to skrętka wolframowa) do momentu żarzenia. Podgrzanie jest skutkiem przepuszczenia przez skrętkę prądu elektrycznego. Lampa ta popularnie zwana jest żarówką.

 

Laser

Przyrząd do wytwarzania bardzo wąskiej wiązki światła; światło lasera charakteryzuje się bardzo dużą monochromatycznością, kierunkowością rozchodzenia się i innymi szczególnymi własnościami fizycznymi.

 

LED

Patrz - dioda elektroluminescencyjna.

 

Lumen

(łac. światło lub pochodnia) - jednostka fotometryczna strumienia świetlnego. Strumień świetlny to całkowita moc światła emitowana przez źródło światła ocenianą przy pomocy czułości widmowej oka.

 

Luminancja

[cd/m2]) – w uproszczeniu jest to odczucie jaskrawości. Nie jest ona wielkością podawaną przez producentów diod LED, jednak jest to niezwykle ważny parametr z punktu widzenia techniki świetlnej. Luminancja zależy ściśle od światłości oraz wymiarów źródła światła (powierzchni emitującej światło). Diody LED w porównaniu do większości źródeł światła mają bardzo małe rozmiary, a zatem i ogromną luminancję. Z tego też powodu w większości produktów komercyjnych błędem jest stosowanie źródeł światła LED bez przesłon lub kloszy ograniczających olśnienie.

 

Luminescencja

Zjawisko świecenia gazu lub ciał stałych bez podnoszenia ich temperatury (w przeciwieństwie do świecenia termicznego, którego przykładem są włókna żarówki).

 

Luminofor

Substancja wykazująca luminescencję pod wpływem oddzia ływania na nią promieniowania nadfioletowego, świetlnego lub innych czynników.

 

M

 

Majaczenie światła

Poświata, która może być zauważona na zewnątrz wiązki światła; jest ona wywołana rozproszeniem światła w atmosferze.

 

N

 

Nadwzroczność

(pot. dalekowzroczność) - druga obok krótkowzrocznościnajczęściej spotykana wada refrakcyjna wzroku. Jest wynikiem zbyt małych rozmiarów przednio-tylnych oka (zbyt krótką gałką oczną) w stosunku do jego siły łamiącej lub niewystarczającą siłą łamiącą układu optycznego oka (np. zbyt płaską rogówką) w stosunku do jego długości. 

Oko miarowe, to takie, które bez żadnego napięcia mięśni ocznych, a więc bez akomodacji, skupia równoległe promienie światła dokładnie na siatkówce, czyli dla obiektu nieskończenie odległego na siatkówce pojawi się jego ostry obraz. Inaczej jest w oku nadwzrocznym. Jeśli dalekowidz nie napnie mięśni ocznych, tzn. nie użyje akomodacji, to równoległe promienie ogniskowane są za siatkówką. Aby ostro widzieć przedmioty odległe, dalekowidz musi akomodować, a chcąc widzieć ostro przedmioty z bliska, musi akomodować jeszcze mocniej. Stałe napięcie akomodacji może prowadzić do zaburzeń w całym układzie mięśniowym oka, łącznie z zezem. Zakres ostrego widzenia zależy od wielkości wady i amplitudy akomodacji, która zmniejsza się z wiekiem.

 

Napięcie przewodzenia

[V] - napięcie, przy którym dioda elektroluminescencyjna zaczyna przewodzić i emitować światło. Napięcie przewodzenia większości diod ściśle zależy od przepływającego prądu (zwiększa się wraz ze wzrostem prądu przewodzenia) oraz temperatury złącza, na którą wpływ mają m.in. temperatura otoczenia, jakość chłodzenia układu itp. Im wyższa temperatura złącza, tym wyższe napięcie przewodzenia, a więc i moc elektryczna pobierana przez LED.

 

Napięcie wsteczne

[V] - minimalne napięcie przebicia, powyżej którego następuje przebicie elektryczne, nieodwracalnie niszczące diodę.

 

Natężenie oświetlenia

Iloraz strumienia świetlnego  padającego na elementarną powierzchnię S, zawierającą dany punkt, do wartości tej elementarnej powierzchni:

 

Niskoprężna lampa rtęciowa

Lampa zawierająca pary rtęci, pokryta warstwą luminoforu lub bez niej, w której ciśnienie cząstkowe par podczas pracy nie przekracza 100 Pa.

 

Niskoprężna lampa sodowa

Lampa zawierająca pary sodu, w której ciśnienie cząstkowe par podczas pracy nie przekracza 5 Pa.

 

O

 

Odbicie

Zmiana kierunku promieniowania przez powierzchnię, bez zmiany jego częstotliwości.

 

Odbicie kierunkowe

Odbicie bez rozproszenia, odpowiadające prawom optyki geometrycznej.

 

Odbicie kierunkowo-rozproszone

Odbicie częściowo kierunkowe i częściowo rozproszone.

 

Odbicie rozproszone

Odbicie w różnych kierunkach, przy którym odbicie kierunkowe nie występuje w skali makroskopowej.

 

Oko

Narząd przetwarzający promieniowanie widzialne w impulsy nerwowe, które przekazywane są do mózgu.

 

Olśnienie

Warunki widzenia powstałe na skutek niewłaściwego rozkładu, bądź zakresu luminancji, bądź też występowania zbyt dużych kontrastów, powodujące uczucie przykrości i niewygody, lub obniżenie zdolności rozpoznawania szczegółów, lub przedmiotów, lub oba te wrażenia jednocześnie.

 

Olśnienie bezpośrednie

Olśnienie spowodowane przez świecące powierzchnie znajdujące się w polu widzenia.

 

Olśnienie odbiciowe

Olśnienie spowodowane przez odbicie światła od obserwowanej powierzchni do oka obserwatora.

 

Olśnienie pośrednie

Patrz - olśnienie odbiciowe.

 

Olśnienie przeszkadzające

Polega na zakłócaniu czynności wzrokowej i niekoniecznie związane z uczuciem niewygody.

 

Olśnienie przykre

Olśnienie powodujące uczucie przykrości i niewygody widzenia oraz niekoniecznie związane z zakłóceniem czynności wzrokowej.

 

Oprawa oświetleniowa

Urządzenie służące do rozsyłania, filtrowania lub przekształcania światła lampy lub lamp w niej zawartych, które zawiera niezbędne elementy do mocowania i ochrony lamp oraz przyłączenia ich do sieci zasilającej.

 

Oświetlenie awaryjne

Oświetlenie przewidziane do stosowania w niektórych przypadkach podczas zaniku oświetlenia podstawowego.

 

Oświetlenie bezpieczeństwa

Rodzaj oświetlenia awaryjnego, które umożliwia bezpieczne zakończenie, a w niektórych wypadkach kontynuację wykonywanych czynności. Według normy średnie natężenie oświetlenia bezpieczeństwa na płaszczyznach roboczych nie powinno być mniejsze od:      - wymaganego natężenia oświetlenia podstawowego (w salach operacyjnych i innych pomieszczeniach szpitalnych intensywnej terapii)      - 10 % wymaganego natężenia oświetlenia podstawowego (w pozostałych przypadkach) Powinno się pojawić w czasie nie dłuższym niż 0,5 sekundy w pierwszym przypadku i nie dłuższym niż 15 sekund w drugim przypadku po zaniku oświetlenia podstawowego.

Oświetlenie ewakuacyjne

Rodzaj oświetlenia awaryjnego umożliwiający łatwe i pewne wyjście z budynku w czasie zaniku oświetlenia podstawowego. Według normy, natężenie oświetlenia musi wynosić nie mniej niż 0,5 lx. Powinno się pojawić w okresie nie dłuższym niż 2 sekundy.

Oświetlenie miejscowe

Oświetlenie niektórych przestrzeni (np. miejsc pracy) z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oświetleniowych, w celu zwiększenia natężenia oświetlenia, uwidocznienia szczegółów, itp.

 

Oświetlenie ogólne

Oświetlenie przestrzeni bez uwzględnienia szczególnych wymagań dotyczących oświetlenia niektórych jej części.

 

Oświetlenie podstawowe

Oświetlenie przewidziane do danego rodzaju pomieszczenia, urządzenia lub czynności w normalnych warunkach pracy.

 

Oświetlenie złożone

Oświetlenie składające się z oświetlenia ogólnego i oświetlenia miejscowego.

 

P

 

Pochłanianie

Patrz - absorbcja.

Prąd przewodzenia

[mA]) – jest to zazwyczaj nie jedna wartość, a zakres wartości dopuszczalnego prądu zasilania diod. Prąd przewodzenia markowych diod mocy może zawierać się w bardzo szerokim zakresie, a dopuszczalny prąd maksymalny może być nawet wielokrotnością prądu znamionowego, np. dopuszczalne prądy przewodzenia diod XP-G firmy CREE wahają się od 350 do 1500 mA. Parametr ten odnosi się do prądu stałego, dlatego wielu producentów oznacza go jako DC forward current.

 

Promieniowanie

Proces emisji i przenoszenia energii w postaci fal elektromagnetycznych.

 

Promieniowanie monochromatyczne

Promieniowanie przenoszące energię przy wykorzystaniu jednej długości fali np. promieniowanie widzialne lamp sodowych niskoprężnych przenoszące niemal całą moc na jednej długości fali 590nm.

 

Promieniowanie podczerwone

(ang. IR) to promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal pomiędzy promieniowaniem widzialnym a falami radiowymi. Duże dawki podczerwieni, a zwłaszcza o długości fali od 780 do 3000 nm wnikają głęboko pod ludzką skórę i mogą prowadzić do problemów zdrowotnych. Lampy LED nie emitują promieniowania podczerwonego. 

 

Promieniowanie UV

Promieniowanie elektromagnetyczne, które jest niewidzialne dla ludzikiego oka i może być przyczyną problemów zdrowotnych. Lampy LED nie wytwarzają promieniowania UV.

 

Promieniowanie złożone

Promieniowanie przenoszące energię przy wykorzystaniu wielu długości fal z zakresu widzialnego, którego szczególnym przypadkiem jest promieniowanie ciągłe, którego moc rozłożona jest na wszystkie długości fal przedziału 380 – 780nm.

 

Punkt pomiaru temperatury Tc

Znajduje się w określonym miejscu na obudowie lampy, aby w prosty sposób określić zachowanie termiczne lampy w oprawie oświetleniowej. Zgodność z temperaturą w punkcie Tc oznacza, że żaden element urządzenia zasilającego nie 
jest narażony na nadmierną temperaturę. Punkt Tc jest również wykorzystywany do określenia dopuszczalnych rezerw temperatury dla oprawy oraz maksymalnej temperatury otoczenia, w której można używać danej oprawy.

 

Płaszczyzna robocza

Powierzchnia odniesieniowa wyznaczona płaszczyzną, na której zwykle wykonywana jest praca. Jeśli nie wynika to z odmiennego usytuowania stanowisk pracy lub ich ograniczonych względnych wymiarów, za powierzchnię roboczą przyjmuje się poziomą płaszczyznę na wysokości 0,85 metra od podłogi, ograniczoną ścianami pomieszczenia, zaś w strefach komunikacyjnych powierzchnię podłogi lub schodów.

 

R

 

Ra (Wskaźnik oddawania barw)

Określa jakość oddawania barw sztucznych źródeł światła. Oznacza się go symbolem Ra. Jego maksymalna wartość to 100, która definiuje, że obserwowane przedmioty prezentują się w swoich naturalnych, niezafałszowanych kolorach w 
świetle wytwarzanym przez źródło światła. Taką wartość mogą osiągać zwykłe żarówki. Typowa wartość dla LED to Ra 80, ale może ona także osiągnąć wartość Ra 90 lub wyższą.

 

Raster

Osłona oprawy wykonana z elementów przeświecalnych lub nieprzeświecalnych i rozmieszczonych w taki sposób, aby ukryć lampy przed bezpośrednim widzeniem ich w określonym kącie.

 

Reflektor

Urządzenie, w którym zjawisko odbicia zastosowane zostało w celu zmiany przestrzennej dystrybucji strumienia świetlnego ze źródła światła.

 

Refrakcja

Zmiana kierunku rozchodzenia się fali (załamanie fali) związana ze zmianą jej prędkości, gdy przechodzi do innego ośrodka. Zmiana prędkości wiąże się ze zmianą długości fali, podczas gdy częstotliwość pozostaje stała.

 

Rezystancja termiczna

[°C/W]) – opór, jaki stawia dany materiał, w przenoszeniu temperatury do innego materiału. W odniesieniu do diod LED określa się zazwyczaj rezystancję termiczną pomiędzy złączem a padem termicznym, padem termicznym a podłożem, np. modułem LED, lub radiatorem, np. w przypadku struktur matrycowych, oraz pomiędzy radiatorem apowietrzem.

 

Równomierność oświetlenia

(Na danej powierzchni) jest to stosunek natężenia oświetlenia najmniejszego do średniego na tej powierzchni.

 

Rozpraszanie światła

(fal elektromagnetycznych), zjawisko oddziaływania światła z materią, w wyniku którego następuje zmiana kierunku rozchodzenia się światła, z wyjątkiem zjawisk opisanych przez odbicie i załamanie światła. Wywołuje złudzenie świecenia ośrodka.

 

Rozróżnia się rozpraszanie światła:

                 sprężyste – podczas rozpraszania nie następuje zmiana energii (częstotliwości) światła,

 

 

niesprężyste – podczas rozpraszania zmienia się energia (częstotliwość) światła.

 

Rozszczepienie światła

Rozszczepienie w fizyce to zjawisko rozdzielenia się fali na składowe o różnej długości.

Rozszczepienie światła jest wynikiem ogólniejszego zjawiska fizycznego zwanego dyspersją, które określa zjawiska zachodzące dla fal na skutek zależności prędkości rozchodzenia się fali w ośrodku od częstotliwości fali.

 

S

 

Skuteczność świetlna

[lm/W]) – stosunek strumienia świetlnego emitowanego przez określone źródło światła do pobieranej przez nie energii elektrycznej. Dzisiejsze skuteczności białych diod LED wahają się od 60 do nawet 160 lm/W, a niektórzy producenci mają już w swoich laboratoriach diody o skuteczności świetlnej przekraczającej 230 lm/W.

 

Ś

 

Ślepota

Całkowite lub znaczne zaburzenie widzenia. Ślepota może być spowodowana wadami oka lub chorobami i uszkodzeniami naturyneurologicznej lub mechanicznej. Zaburzenie to może mieć charakter nabyty (np. w wyniku uszkodzenia oczu) lub wrodzony (jako niedorozwój oka będącego narządem wzroku).

 

Ślepota barw

Zwana też zaburzeniem rozpoznawania barw (często ogólnie i mylnie nazywana daltonizmem), u ludzi jest niezdolnością do spostrzegania różnic pomiędzy niektórymi lub wszystkimi barwami, które normalnie są dostrzegane przez inne osoby. Ślepota barw jest zazwyczaj wadą wrodzoną, uwarunkowaną genetycznie, dziedziczoną recesywnie w sprzężeniu z chromosomem X. Z tego też powodu znacznie częściej dotyczy mężczyzn (ok. 1,5%) niż kobiet (ok. 0,5%).

 

Ślepota zmierzchowa

Wada wzroku, polegająca na zaburzeniu widzenia w warunkach słabego oświetlenia. Jest jednym z początkowychobjawów retinopatii barwnikowej. Powstaje ona wskutek upośledzenia czynności pręcików w siatkówce oka. Osoby dotknięte ślepotą zmierzchową nie widzą przy słabym oświetleniu. Większość ptaków (w tym kury) ma upośledzenie widzenia w warunkach słabego oświetlenia i stąd potoczna nazwa wady.

 

S

 

Soczewka

Element optyczny z dwoma powierzchniami refrakcyjnymi, z których przynajmniej jedna jest wypukła lub wklęsła. W lampach LED zadaniem soczewki jest skupienie lub rozproszenie światła, a więc określenie kąta świecenia. 

 

Sortowanie LED zgodnie z parametrami

W procesie produkcji nowoczesnych, bardzo wydajnych LED tolerancje produkcyjne są nieuniknione, w tym również nawet najdrobniejsze odchylenia w parametrach. Z tego powodu półprzewodniki są sortowane i klasyfikowane po zakończeniu produkcji zgodnie z ich cechami kolorów i skutecznością. Wszystkie LED, które mają podobne parametry są umieszczane w tym samym pojemniku. Im mniejsza tolerancja, tym lepsza jakość jest systemów, które składają się z więcej niż jednej LED.

 

Spotlight

Mały projektor emitujący skoncentrowaną wiązkę światła, najczęściej o kącie nie większym niż 20 stopni.

 

Ś

 

Średnia trwałość

Średnia trwałości poszczególnych lamp działających w standardowych warunkach (50% zepsutych/uszkodzonych = średnia trwałość).

 

S

 

Starczowzroczność

Pogorszenie widzenia na bliskie odległości, wynikające ze zmniejszenia lub utraty zdolności akomodacji oka. Jest to proces fizjologiczny wynikający ze starzenia się organizmu, powodujący zmniejszenie elastyczności gałek ocznych i dotyczy osób zarówno z nadwzrocznością, krótkowzrocznością, jak i bez żadnej z tych wad wzroku.

 

Starter

Potoczna nazwa zapłonnika do świetlówek. 

 

Statecznik

Urządzenie pracujące w obwodzie elektrycznym z lampami wyładowczymi, służące głównie do stabilizowania prądu wyładowania.

 

Strumień świetlny

[lm]) – całkowita ilość (moc) światła, które źródło wypromieniowuje we wszystkich kierunkach. Należy przy tym zwrócić uwagę, że jest to parametr podawany przy ściśle określonych warunkach laboratoryjnych, m.in. przy temperaturze złącza TJ=25°C. W rzeczywistych systemach strumień ten będzie się zawsze nieco różnił ze względu na przeważnie wyższą temperaturę złącza, niestabilność parametrów zasilania diody lub odchyłki parametrów poszczególnych egzemplarzy diod. Wielkość ta odnosi się również do względnej czułości widmowej oka przy widzeniu fotopowym (dziennym), określającym pracę ludzkiego oka w warunkach normalnych, czyli przy ilości światła wystarczającej do pełnego wykorzystania możliwości zmysłu wzroku. Często popełnianym błędem jest podawanie sumarycznego strumienia świetlnego diod jako całkowitego strumienia świetlnego oprawy, który ze względu na spadek jasności związany ze stratami na termice, optyce (soczewkach i/lub kloszu), sterowaniu i zasilaniu jest w rzeczywistości znacznie mniejszy.

 

Ś

 

Światło

Światło (promieniowanie widzialne) jest to ta część widma elektromagnetycznego, która powoduje bezpośrednio wrażenia wzrokowe. Dla lamp LED typowa temperatura barwowa mieści się w przedziale od 2700 K do 6500K. 
Temperatura barwowa światła definiowana jest przez porównanie z tak zwanym „ciałem czarnym“ i ilustrowana jest na krzywej Plancka. Temperatura barwowa światła jest to temperatura ciała czarnego, które wytwarza światło o takiej samej barwie jak źródło rozpatrywane.

 

Światłość

Iloraz strumienia świetlnego , wysyłanego przez źródło w elementarnym kącie przestrzennym w zawierającym dany kierunek, do wartości tego elementarnego kąta

 

Świetlówka

Lampa wyładowcza, w której światło wytwarzane jest przez wzbudzenie warstwy luminoforu, przy pomocy promieniowania ultrafioletowego, wytworzonego podczas wyładowania. Potocznie nazywana jest również jarzeniówką.

 

T

 

Tęcza

Barwny łuk, który powstaje wskutek załamania, rozszczepienia i całkowitego odbicia światła słonecznego w kropelkach wody znajdujących się w atmosferze; często nad łukiem głównym w kolorach od czerwonego na zewnątrz do fioletowego wewnątrz można zaobserwować drugi, mniej intensywny, łuk o barwach o odwrotnej kolejności.

 

Temperatura barwowa

Temperatura ciała czarnego, w której wysyła ono promieniowanie o tej samej chromatyczności co promieniowanie rozpatrywane. Innymi słowy, jest to obiektywna miara wrażenia barwy danego źródła światła. Norma PN-EN 12464-1 wprowadza następujące przedziały:
temperatura barwowa poniżej 3300 K - barwa ciepła,
temperatura barwowa 3300 K - 5300 K - barwa neutralna,
temperatura barwowa powyżej 5300 K - barwa chłodna.

 

Oznaczenie Tc . Używane są również symbole Tb oraz Tk.

 

Temperatura złącza

[°C]) – właściwie maksymalna temperatura złącza, której producenci systemów LED nie powinni przekraczać i która powinna być uwzględniona w procesie projektowania produktu. Co więcej, nie powinno się doprowadzać do sytuacji, w której temperatura złącza byłaby bliska wartości maksymalnej. Ma to duży wpływ na żywotność diod LED i ich skuteczność świetlną, a przekroczenie tej wartości lub praca w temperaturze zbliżonej do niej mogą trwale uszkodzić diodę.

 

Transformatory

Niskonapięciowe lampy wymagają zastosowania zewnętrznego transformatora. Rozróżnia się tradycyjne (magnetyczne) transformatory i elektroniczne. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w arkuszach z danymi technicznymi dotyczącymi poszczególnych produktów.

 

Transmisja

Inaczej przepuszczanie - część światła, która w wyniku wzajemnego oddziaływania z materią nie zostanie odbita i pochłonięta, i zostaje przez tę substancję przepuszczona. W zależności od substancji, światło może zostać w niej dodatkowo rozproszone np. w kloszach mlecznych dla opraw oświetleniowych.

 

Trwałość LED

Lampy LED charakteryzują się wyjątkowo długą trwałością. Jednakże ilość wytwarzanego światła zmniejsza się wraz z upływem czasu. Trwałość lamp LED to czas eksploatacji, w czasie którego lampy LED wytwarzają więcej niż 70 % początkowej ilości strumienia świetlnego. 

 

Trwałość średnia

Czas, po upływie którego, co najmniej 50% zainstalowanych źródeł światła (w reprezentatywnej grupie) wciąż świeci.

 

Trwałość użytkowa

Okres czasu, w którym źródła światła spełniają określone kryteria związane ze spadkiem strumienia świetlnego źródeł i/lub ich wygasaniem (przepalaniem się). Przykładowo trwałość użytkowa 80% wynosząca 16 tyś. godzin oznacza, że przy danej grupie źródeł światła sumaryczny spadek mocy świetlnej po czasie 16 tyś. godzin ich świecenie nie będzie większy jak 20% mocy świetlnej początkowej. Spadek mocy świetlnej systemu wynika zarówno z faktu spadku strumienia poszczególnych źródeł światła jak i ich wygasania. Trwałość ta określa czas, po którym powinna nastąpić grupowa wymiana źródeł światła.

 

U

 

Urządzenie zapłonowe

Urządzenie elektryczne, które zapewnia odpowiednie warunki potrzebne do zapoczątkowania wyładowania.

 

Użyteczny czas życia diody

Czas po którym strumień świetlny diody spada o 30%, czyli do 70% swojej początkowej wartości. Parametr ten został tak określony, ponieważ taka zmiana jasności świecenia diody jest już zauważalna dla ludzkiego oka. Używane w technice oświetleniowej diody charakteryzują się użytecznym czasem życia na poziomie 30 000 – 50 000h, jednak najlepsze diody przy odpowiednim zasilaniu i chłodzeniu mogą pracować do 70 000h, a nawet 100 000h.

 

V

 

Volt

Jednostka w układzie SI napięcia elektrycznego, oznaczana literą V. Niskonapięciowe lampy LED (12 V) działają z transformatorami.Wysokonapięciowe lampy LED mogą zaś działać w zakresie napięcia sieciowego (od 220V do 240 V).

 

W

 

Wat

W układzie SI to jednostka mocy, a w zwykłych żarówkach używano jej do określania mocy. Jako że nowoczesne energooszczędne źródła światła i lampy LED zużywają o wiele mniej energii, osiągając jednocześnie taką samą jasność, wydzielana moc nie ma już tak dużego znaczenia. Obecnie ważniejsze są wartości strumienia świetlnego podanego w lumenach.

 

Wiązka świetlna

Zbiór kierunków, w których rozchodzą się promienie świetlne wyemitowane z reflektora (kąt przestrzenny, zwykle wąski, w którym rozprzestrzeniany jest strumień świetlny reflektora).

Widmo optyczne

Obraz powstały w wyniku rozłożenia światła na składowe o różnych długościach fali.

 

Widmo optyczne absorpcyjne

Widmo światła przechodzącego przez substancję pochłaniającą fale o określonych długościach.

 

Widmo optyczne ciągłe

Widmo promieniowania temperaturowych źródeł światła np. żarówki.

 

Widmo optyczne emisyjne

Widmo emitowane przez źródło światła.

 

Widmo optyczne pasmowe

Widmo charakteryzujące cząsteczki związku chemicznego; emitowane jest przez lampy wyładowcze działające na zasadzie pobudzania cząstek chemicznych do świecenia.

 

Widzenie fotopowe (widzenie dzienne)

Termin oznaczający pracę ludzkiego oka (widzenie) w warunkach normalnych, czyli takich przy których natężenie światła pozwala na maksymalne wykorzystywanie narządu wzroku np. w dzień. W rozpoznawaniu bodźców świetlnych biorą wówczas udział wyłącznie czopki.

 

Widzenie mezopowe (widzenie zmierzchowe)

Termin oznaczający pracę ludzkiego oka (widzenie) w warunkach przejściowych, czyli takich przy których do rozpoznawania bodźców świetlnych używane są zarówno czopki jak i pręciki np. o zmierzchu.

 

Widzenie skotopowe (widzenie nocne)

Termin oznaczający pracę ludzkiego oka (widzenie) w warunkach skrajnie niekorzystnych, czyli takich przy których do rozpoznawania bodźców świetlnych używane są wyłącznie pręciki np. w nocy. Pręciki pozwalają tylko na widzenie achromatyczne czyli w skali szarości.

 

Widzenie stereoskopowe

(widzenie binokularne) – dwuoczna percepcja głębi i odległości, rodzaj postrzegania wzrokowego umożliwiający ocenianie odległości do widzianych przedmiotów. Zdolność widzenia stereoskopowego występuje najczęściej u drapieżników. Jest też charakterystyczna dla ssaków naczelnych w tym małp i ludzi.

 

Wizualizacja komputerowa iluminacji

Realistyczne odtworzenie, w przestrzeni wirtualnej komputera, efektu iluminacji obiektu, określone na podstawie modelu geometrycznego obiektu i symulacji emisji światła z opraw oświetleniowych i jego oddziaływania z powierzchniami świetlnymi.

 

Wskaźnik oddawania barw

(Określany symbolem "Ra") - miara zgodności wrażenia barwy przedmiotów oświetlonych danym źródłem światła z wrażeniem barwy tych samych przedmiotów oświetlonych iluminantem odniesieniowym w określonych warunkach.

 

Wskaźnik statecznikowy strumienia

Stosunek strumienia świetlnego wypromieniowanego przez lampę odniesienia, działającą ze statecznikiem badanym, do strumienia świetlnego wypromieniowanego przez tę samą lampę, gdy działa ze statecznikiem odniesienia.

 

Współczynnik oddawania barw

Określa jak wiernie postrzegane są barwy przedmiotów oświetlane danym źródłem światła. Wyraża się on liczbą z zakresu od 0 (dla światła monochromatycznego) do 100 (dla światła białego) i im wyższy tym barwy są lepiej oddawane. Najczęściej spotykane symbole tego parametru: CRI lub Ra.

 

Współrzędne chromatyczne

diagram CIE xy lub CIE 1931 – dwuwymiarowe przedstawienie barw służące do opisu poszczególnych binów (grup diod posortowanych według rozrzutu poszczególnych parametrów), ponieważ za pomocą tych dwóch współrzędnych chromatycznych można przedstawić na diagramie CIE xy wszystkie istniejące barwy o określonej jasności, w tym barwy światła białego.

 

Wydajność świetlna

Stosunek emitowanego przez źródło światła strumienia świetlnego do pobranej energii elektrycznej. Jednostką skuteczności świetlnej jest lumen/wat [lm/W].

 

Wydzielanie ciepła

W odróżnieniu od tradycyjnych źródeł światła, produkty LED przetwarzają dużą ilość energii elektrycznej na światło. Jednakże nawet w przypadku nowoczesnych lamp LED duża część zużytej energii wydzielana jest w postaci (niepożądanego) ciepła. W technologii LED tkwi ogromny potencjał, jeśli chodzi o dalszą redukcję wydzielania ciepła.

 

Wysokoprężna lampa rtęciowa

Lampa zawierająca pary rtęci, pokryta warstwą luminoforu lub bez niej, w której ciśnienie cząstkowe podczas pracy dochodzi do 105 Pa.

 

Wysokoprężna lampa sodowa

Lampa zawierająca pary sodu, w której ciśnienie cząstkowe podczas pracy jest rzędu 104 Pa.

 

Z

 

Zaćma

Inaczej katarakta – choroba oczu prowadząca do zmętnienia soczewki, jest jedną z przyczyn ślepoty.

 

Zapłonnik

Urządzenie służące do zapłonu lamp wyładowczych poprzez podgrzanie elektrod lub przepięcie w obwodzie ze statecznikiem.

 

Ż

 

Żarnik

Przewodnik w formie włókna, zazwyczaj z wolframu, który wskutek przepływu prądu elektrycznego jest nagrzewany do stanu żarzenia.

 

Z

 

Zasilacze

Obwody, które przetwarzają napięcie sieciowe w prąd stały potrzebny do działania LED.

 

Załamanie światła

Zmiana kierunku promienia świetlnego podczas jego przejścia z jednego ośrodka do drugiego.

 

Zez

Wada oczu objawiająca się osłabieniem mięśni ocznych, co powoduje zmianę kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Efektem zeza jest zaburzenie widzenia stereoskopowego.

 

Zjawisko Purkinjego

Zjawisko przy którym ulega zmianie jaskrawość różnych barw. Występuje ono przy bardzo niskim poziomie oświetlenia, gdy czopki przestają już funkcjonować, a działanie przejmują pręciki, które są czulsze na krótszą długość fali. Kolory niebieskie stają się wtedy jaśniejsze w porównaniu z barwami czerwonymi. Zjawisko to zostało odkryte w 1825 roku przez czeskiego fizjologa o nazwisku Johann Evangelista Purkinje.

 

Ź

 

Źródło światła

Przedmioty, które widzimy, mogą same wysyłać światło lub odbijać światło padające na nie. Te, które same emitują światło nazywamy źródłami światła.

 

 

 

Grupy opraw oświetleniowych

Oprawy oświetleniowe dostępne są w wielu różnych typach, z których każdy ma na celu realizację różnych wymagań oświetleniowych. Taki sam rozkład światła można osiągnąć za pomocą różnych opraw. Wybór zależy od tego, czy oprawy mają być cechą danego projektu samą w sobie, czy też mają podążać za integracyjnym podejściem projektowym. W porównaniu do opraw oświetleniowych zamontowanych na stałe, szynowe oprawy oferują wyższy stopień elastyczności.

 

Projektory punktowe Reflektory iluminacyjne Oprawy typu „wallwasher” Downlighty Lampy sufitowe Lampy ścienne Oprawy wiszące Lampy podłogowe Oprawy wbudowane w podłogę Oprawy orientacyjne

 

 

 

 

 

---

 

Projektory punktowe

 

 

Miejsce ich zamocowania i kierunku ustawienia jest zmienne. Reflektory te oferują różny kąt emisji wiązek światła i rozsył światła.

 

 

Kryteria wyboru dla reflektorów punktowych:

 

 

 

1. Wybór lampy określa kolor światła, blask, żywotność funkcjonalną, intensywność światła

 

2. Kąt emisji wyznacza wiązkę światła i jest on definiowany przez reflektor

 

3. Kąt wypromieniowania bezpośredniego ogranicza odblaski i zwiększa komfort wizualny

 

4. Obrotowe i przechylne

 

5. Akcesoria: soczewki, filtry; kontrola olśnienia  

Reflektory te cechują się rozsyłem światła dla wąskiej (w przybliżeniu 10^o) i szerokiej wiązki (w przybliżeniu 30^o) z obrotowo-symetryczną wiązką światła.

 

---

 

 

Stosowanie akcesoriów jest również typowe dla tego typu reflektorów:

 

  1.  Soczewki: rozszerzające lub rzeźbiące

 

  2.  Filtry: kolorowe, ultrafioletowe lub podczerwone       

 

                                                                                                                                                                                              

---

 

Zastosowanie:

 

W celu podświetlenia lub projekcji mogą być stosowane w następujących miejscach:

 

 

1.  Muzea

 

2.  Wystawy, galerie sztuki

 

3.  Miejsca sprzedaży

 

4.  Miejsca prezentacji i pokazów    

 

  

---

 

Zobacz więcej:

 

Znajdź w naszej bazie projektor punktowy	Oświetlenie akcentujące	Inspiracje: Oświetlenie muzeów

 

 

---

 

Reflektory iluminacyjne

 

Reflektory iluminacyjne korzystają z szerokiej wiązki światła. W przeważającej mierze oferują symetryczny rozsył światła.

 

Kryteria dla reflektorów iluminacyjnych:

1. Wybór lampy determinuje kolor światła, luminancje, żywotność funkcjonalna i intensywność światła,

2. Jednolitość: zoptymalizowany reflektor do równomiernego oświetlania obszarów,

3. Gradient: miękka krawędź do wiązki światła,

4. Stosunek strumienia świetlnego zwiększa się dzięki technologii zoptymalizowanego reflektora.

 

Zastosowania

Reflektory iluminacyjne zapewniają równomierne oświetlenie terenów lub obiektów takich jak:

 

1. Muzea,

2. Wystawy,

3. Stoiska sprzedaży,

4. Miejsca sprzedaży,

5. Miejsca prezentacyjne.

 

 

---

 

 

Oprawy oświetleniowe typu „wallwasher”

Oprawy te charakteryzują się szerokimi wiązkami światła. Zapewniają one asymetryczny rozsył światła.

 

Kryteria dla opraw typu wallwasher:

 

1. wybór lampy determinuje kolor światła, luminancje, żywotność funkcjonalna i intensywność światła,

2. jednolitość: zoptymalizowany reflektor do równomiernego oświetlania obszarów,

3. gradient: miękka krawędź do wiązki światła,

4. stosunek strumienia świetlnego zwiększa się dzięki technologii zoptymalizowanego reflektora.

 

Oprawa typu wallwasher jest ważnym komponentem oświetlenia architektonicznego. Kładzie ona nacisk na obszary w pomieszczeniu oraz oświetla wysokie, pionowe powierzchnie lub obszary ścienne w takich miejscach jak:

1. muzea,

2. wystawy,

3. stoiska targowe,

4. audytoria,

5. hale w budynkach publicznych i centrach handlowych,

6. miejsca sprzedaży,

7. miejsca prezentacyjne.

 

 

---

 

 

Oprawy wpuszczane – downlighty

Oprawy typu downlight emitują wiązkę światła, która jest skierowana do dołu albo w doskonałym pionie albo pod regulowanym kątem. Istnieją różnego rodzaju typy tych oświetlaczy: z wąską wiązką światła, z szeroką wiązką, zapewniające symetryczny lub asymetryczny rozsył światła.

Kryteria dla downlightów:

1.  wybór lampy określa kolor światła, blask, żywotność funkcjonalną, wydajność, intensywność światła,

2.  kąt emisji wyznacza wiązkę światła i jest on definiowany przez reflektor,

3.  kąt wypromieniowania bezpośredniego ogranicza odblaski i zwiększa komfort wizualny,

4.  stosunek strumienia świetlnego zwiększa się dzięki technologii zoptymalizowanego reflektora.

 

Kąt wypromieniowania bezpośredniego w downlightach o wąskiej wiązce światła sprawia, iż są nie występują w nich olśnienia. W downlightach z wybłyszczanym rastrem, kąt wypromieniowania bezpośredniego lampy jest identyczny do tego w oprawie. Dzięki temu oprawa jest wyposażona w najszerszą możliwą wiązkę światła przy jednoczesnym posiadaniu optymalnego strumienia świetlnego. Użycie dyfuzora zmniejsza luminancję w oprawie i tym samym poprawia komfort wizualny.

Wpuszczane downlighty są prawie niezauważalnymi detalami architektonicznymi, podczas gdy downlighty montowane powierzchniowo i wiszące są widoczne w pomieszczeniu. Powinny one korelować z architekturą w swojej aranżacji i formie.

 

 

---

 

 

Lampy sufitowe

Oprawy oświetleniowe montowane powierzchniowo emitują wiązkę światła, która jest skierowana do dołu lub do boku. Istnieją różne typy tych opraw: z wąską wiązką światła, z szeroką wiązką, zapewniające symetryczny lub asymetryczny rozsył światła.

Oprawy te stosowane są tam, gdzie nie ma wystarczająco dużo miejsca, aby zainstalować zwykłe oprawy wpuszczane lub w istniejących budynkach w celu zmniejszenia ilości zaplanowanych w przyszłości prac instalacyjnych.

Kryteria opraw montowanych powierzchniowo:

1. wybór lampy określa kolor światła, blask, żywotność funkcjonalną, wydajność, intensywność światła,

2.  kąt emisji wyznacza wiązkę światła i jest on definiowany przez reflektor,

3.  kąt wypromieniowania bezpośredniego ogranicza olśnienie i zwiększa komfort wizualny,

4.  stosunek strumienia świetlnego zwiększa się dzięki technologii zoptymalizowanego reflektora.

 

Znajdź w naszym katalogu lampy sufitowe	TBC	TBC

 

 

---

 

 

Lampy wiszące

 

 

Wiszące oprawy oświetleniowe emitują wiązkę światła, która jest skierowana do dołu. System zawieszenia pozwala na regulację wysokości źródła światła w celu zapewnienia optymalnej kontroli olśnienia na stołach lub w pokojach z wysokim sufitem. Kryteria dla wiszących opraw oświetleniowych są następujące:

1. wybór lampy określa kolor światła, blask, żywotność funkcjonalną, wydajność, intensywność światła,

2.  kąt emisji wyznacza wiązkę światła i jest on definiowany przez technologię oświetleniową,

3.  kąt wypromieniowania bezpośredniego ogranicza olśnienie i zwiększa komfort wizualny,

4.  stosunek strumienia świetlnego zwiększa się dzięki technologii zoptymalizowanego reflektora.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

Lampy ścienne

Downlighty naścienne są definiowane przede wszystkim przez ich rodzaj montażu, a nie według ich cech oświetleniowych. Umożliwiają one różny rozsył światła (wąskie wiązki, szerokie wiązki, symetryczny lub asymetryczny w różnych kierunkach). Kryteria dla naściennych opraw oświetleniowych:

1.  wybór lampy określa kolor światła, blask, żywotność funkcjonalną, wydajność, intensywność światła,

2.  kąt emisji wyznacza wiązkę światła i jest on definiowany przez technologię oświetleniową,

3.  kąt wypromieniowania bezpośredniego ogranicza olśnienie i zwiększa komfort wizualny,

4.  stosunek strumienia świetlnego zwiększa się dzięki technologii zoptymalizowanego reflektora.

 

 

---

 

Podłogowe oprawy wpuszczane

Podłogowe oprawy wpuszczane emitują swoją wiązkę do góry. Istnieją następujące typy tych opraw: z wąską wiązką światła, z szeroką wiązką, zapewniające symetryczny lub asymetryczny rozsył światła. Kryteria dla podłogowych opraw wpuszczanych:

1.  wybór lampy określa kolor światła, blask, trwałość, wydajność, intensywność światła,

2. jednolitość: zoptymalizowany reflektor do równomiernego oświetlenia obszarów,

3.  zakres nachylenia dla opraw kierunkowych z wysoką ochroną przez olśnieniem,

4.  stosunek strumienia świetlnego zwiększa się dzięki technologii zoptymalizowanego reflektora.

 

Oświetlanie punktowe lub oświetlanie reflektorami szerokostrumieniowymi stosowane jest w następujących miejscach:

 

1. teatry,

2.  miejsca prezentacyjne,

3.  miejsca sprzedaży,

4.  recepcje i wejścia,

5.  elementy architektoniczne.

Podłogowe oprawy wpuszczane są prawie niezauważalnymi detalami architektonicznymi. Powinny one korelować z architekturą w swojej aranżacji i formie.

 

 

---

 

Oświetlenie awaryjne

Oprawy kierunkowe udzielają informacji lub wskazują kierunku w formie piktogramów lub tekstów. Oświetlenie awaryjne dotyczy opraw oświetleniowych, które wskazują drogę ucieczki, aby poprawić orientację w sytuacjach kryzysowych.

Kryteria dla oświetlenia awaryjnego i opraw kierunkowych:

1. luminancja: zauważalność oprawy w jej otoczeniu,

2.  forma i kolor: zgodne ze standardami,

3.  pozycja oprawy: oprawa powinna być ustawiona w taki sposób, aby poprawnie opisywać drogę ucieczki,

4.  zasilanie awaryjne,

5.  skuteczność: ciągłe wyświetlanie znaków świetlnych po awarii głównego zasilania.

 

Oświetlenie awaryjne i oprawy kierunkowe można podzielić na trzy grupy:

1.  oświetlenie kierunkowe: piktogramy lub teksty dostarczające informacje,

2.  oświetlenie awaryjne: oświetlenie dla dróg ewakuacyjnych, oświetlenie antypaniczne i oświetlenie awaryjne dla miejsc pracy o szczególnym niebezpieczeństwie,

3.  oświetlenie rezerwowe: przejmuje funkcję zapewnienia sztucznego oświetlenia dla utrzymania czynności przez ograniczony okres czasu.

 

 

 

---